Przejdź do głównej treści
Wersja kontrastowa
en English Menu
"

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Zmiany w ubezpieczeniach zdrowotnych

W 2023 roku zmieniły się ogólnopolskie przepisy dotyczące ubezpieczenia zdrowotnego doktorantów. Zmiany dotyczą wszystkich doktorantów, których do tej pory do ubezpieczenia zgłaszał UJ (a państwo opłacało składki), zarówno obecnych jak i nowych, niezależnie od momentu rozpoczęcia kształcenia, w tym także tych na “przedłużeniu”. Bardzo prosimy o uważne zapoznanie się z poniższymi informacjami.

Nowe regulacje wynikają ze zmiany przepisów przez Sejm RP i obowiązują we wszystkich uniwersytetach publicznych w Polsce. Szkoła Doktorska Nauk Ścisłych i Przyrodniczych dołożyła wszelkich starań, aby ustalić prawidłowe interpretacje obecnego stanu prawnego i wyjaśnić je w przystępny sposób. Jadnak obowiązek ustalenia stanu faktycznego spoczywa na doktorancie.

Zmiany zaczną obowiązywać od nowego roku akademickiego, tj. od 1 października 2023.

Poniżej wyjaśniamy jak będzie wyglądał status ubezpieczeniowy doktoranta, zależnie od jego sytuacji życiowej:

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Zagnieżdżone portlety Zagnieżdżone portlety

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Obywatele PL/UE/EFTA i posiadacze Karty Polaka

Aby do ubezpieczenia zgłosiła Cię uczelnia, musisz jednocześnie spełnić te 2 warunki:

  1. Musisz być:
    1. albo obywatelem/obywatelką Polski
    2. albo obywatelem/obywatelką innego kraju UE/EFTA
    3. albo posiadaczem/posiadaczką Karty Polaka
  2. I jednocześnie nie możesz podlegać obowiązkowi ubezpieczeniowemu z innego tytułu (np. z tytułu zatrudnienia, prowadzenia działalności gospodarczej, „przy rodzicach/dziadkach/małżonku”…)

Tylko we wskazanych przypadkach, do ubezpieczenia może zgłosić Cię uczelnia. W pozostałych sytuacjach do ubezpieczenia powinien Cię zgłosić odpowiedni podmiot (np. pracodawca, rodzice/dziadkowie/małżonek).

UWAGA. Uczelnia nie zgłasza doktorantów uprawionych do ubezpieczenia w sposób „automatyczny” (ponieważ pracownicy uczelni nie mają możliwości ustalić indywidualnego statusu ubezpieczeniowego każdej osoby oraz czy nie ma innych podstaw do ubezpieczenia). Dlatego też konieczne jest podjęcie odpowiednich kroków (opisane w Procedurze A).

Uczelnia nie może zgłosić do ubezpieczenia osób, które powinny być ubezpieczone z innego tytułu. Sytuacji takich może być wiele, ale najczęstsze przypadki w przypadku Polaków to:

  • osoby poniżej 26 lat – zwykle ubezpieczone są „przy rodzicu”, jeśli ten pracuje lub pobiera emeryturę, ewentualnie przy dziadku/babci,
  • osoby, które są zatrudnione – za ubezpieczenie odpowiada pracodawca,
  • osoby, których małżonek ma własny tytuł do ubezpieczenia (to znaczy np. jest zatrudniony) – małżonek jest wówczas zgłaszającym do ubezpieczenia,
  • osoby prowadzące własną działalność gospodarczą – przedsiębiorcy sami płacą składki,
  • osoby, które są na rencie lub emeryturze – składki są pobierane ze świadczenia.

Powyżej opisano tylko najczęstsze przykłady. Możliwe, że Twoja sytuacja jest inna. Przed złożeniem wniosku o ubezpieczenie przez uczelnię, upewnij się, czy nie powinien Cię ubezpieczyć ktoś inny.

Jeśli jesteś obywatelem innego kraju UE/EFTA, musisz ustalić czy w swoim kraju masz prawo do ubezpieczenia. Każdy kraj ma nieco inne przepisy w tym zakresie. 

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Jeśli wiesz, że powinna ubezpieczać Cię uczelnia, a nie inny podmiot to:

  • Jeżeli pobierasz stypendium - wypełnij Oświadczenie stypendialne, w punkcie I,1) pozostawiając zdanie: „nie posiadam innego tytułu do ubezpieczenia zdrowotnego”.
    Jeśli wcześniej wypełniłeś wniosek stypenidalny w opisany powyżej sposób, nie musisz składać nowego.
  • Jeżeli nie pobierasz stypendium (czyli w przypadku, gdy jesteś „na przedłużeniu”) - wypełnij formularz „Zgłoszenie siebie do ubezpieczenia zdrowotnego na UJ” na tej stronie: >>https://studiuje.uj.edu.pl/doktoranci/ubezpieczenia
    Jeśli chcesz też zgłosić do ubezpieczenia członków rodziny, skorzystaj z formularza: "Zgłoszenie członka rodziny osoby ubezpieczonej na UJ". 

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Jeśli jesteś ubezpieczony w innym niż Polska kraju UE/EFTA to możesz skorzystać z dwóch możliwości:

Opcja minimum:

Karta EKUZ (EHIC) – daje prawo do korzystania z opieki medycznej w nagłych przypadkach (to znaczy wtedy, kiedy lekarz uzna, że udzielenie Ci pomocy jest niezbędne, żeby stan Twojego zdrowia nie pogorszył się nim wrócisz do swojego kraju).

  • Jak uzyskać kartę EKUZ (EHIC)?
    Kartę EKUZ (EHIC) możesz wyrobić w kraju, w którym jesteś ubezpieczony. Jest ważna tylko z dowodem tożsamości.
Jeśli przed wyjazdem wiesz, że potrzebujesz regularnie korzystać z opieki medycznej (np. z powodu choroby, na którą cierpisz) ta karta NIE BĘDZIE wystarczająca.

Opcja rozszerzona:

Formularz S1 – daje prawo do korzystania z opieki medycznej w takim samym zakresie jak osoby ubezpieczone w Polsce, czyli również leczenia stałego (np. chorób przewlekłych) i innych usług medycznych.

  • Żeby uzyskać Formularz S1 zgłoś się do zakładu ubezpieczeń zdrowotnych kraju, w którym masz ubezpieczenie.
  • Otrzymany Formularz S1 zarejestruj w Polsce, w NFZ. Dostaniesz dokument, który będziesz okazywać chcąc skorzystać z opieki medycznej w Polsce.
  • Pamiętaj, że będziesz miał takie same prawa jak osoby ubezpieczone w Polsce, a nie takie jakie mają ubezpieczeni w Twoim kraju.

Pamiętaj, że jeśli z czasem znajdziesz pracę w Polsce i zostaniesz tu ubezpieczony, to stracisz ubezpieczenie w swoim kraju. Wtedy to w Twoim kraju będziesz musiał się posługiwać kartą EKUZ (EHIC) lub zarejestrować formularz S1 – wystawionymi w Polsce.

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Obywatele państw
spoza EU/EFTA

Do tej pory obywateli spoza UE/EFTA do ubezpieczenia zgłaszała uczelnia, a składki płaciło za nich państwo. Nowe przepisy zmieniły tą sytuację. Państwo nie będzie już opłacać składek za osoby spoza UE/EFTA, dlatego uczelnia nie ma prawa zgłosić ich do ubezpieczenia. 

Jeśli nie jesteś obywatelem kraju UE/EFTA, możesz być ubezpieczony przez pracodawcę w PL/UE/EFTA albo przez współmałżonka mającego ubezpieczenie w PL/UE/EFTA (albo przez rodzica, który pracuje w PL/UE/EFTA, ale tylko jeśli masz mniej niż 26 lat). Jeśli te opcje są niedostępne to musisz ubezpieczyć się sam/sama. 


Możesz skorzystać z:

  • publicznego ubezpieczenia NFZ,
  • lub wykupić ubezpieczenie prywatne.
Jeśli posiadasz Kartę Polaka lub potwierdzenie polskiego pochodzenia na podstawie przepisów o repatriacji, to możesz zgłosić się do ubezpieczenia na Uczelni. Sprawdź w [Procedura A].

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

W tym celu musisz przygotować odpowiednie dokumenty i załatwić sprawy w NFZ i ZUS, a potem co miesiąc opłacać składkę, która obecnie wynosi 55 zł i 80 groszy. Szczegółowe instrukcje krok-po-kroku znajdziesz poniżej:

Etap 1: Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ)

  1. Przygotuj poniższe dokumenty:
    1. zaświadczenie o statusie doktoranta (możesz je uzyskać w biurze Twojego Programu Kształcenia) – jest ono ważne przez 30 dni od daty wystawienia,
    2. kserokopię pierwszej strony paszportu z danymi osobowymi (zasłoń zdjęcie twarzy, nie jest ono wymagane),
    3. kserokopię aktualnej wizy lub zezwolenia na pobyt czasowy (tu również zasłoń zdjęcie twarzy),
    4. kserokopię potwierdzenia miejsca zamieszkania na terenie woj. małopolskiego czyli urzędowe potwierdzenie zameldowania (na każdym cudzoziemcu ciąży obowiązek meldunkowy; swój pobyt należy zameldować w Urzędzie Miasta Krakowa - Wydział Spraw Administracyjnych),
    5. kserokopię dokumentu potwierdzającego nadanie nr PESEL,
    6. opcjonalnie kserokopię dokumentu potwierdzającego wyrejestrowanie z ostatniego ubezpieczenia (druk ZUS ZWUA) 
  2. Pobierz >>Wniosek o objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem zdrowotnym i wypełnij go albo na komputerze albo ręcznie czytelnie, wielkimi, drukowanymi literami. Wniosek można złożyć tylko w języku polskim. Tłumaczenie na język angielski >>możesz zobaczyć tutaj.
  3. Pobierz >>"pakiet nr 2", wydrukuj i podpisz. 
  4. Udaj się do Wojewódzkiego Oddziału NFZ w Krakowie >>(ul. Wadowicka 8W) i złóż wszystkie dokumenty z punktów 1-3 na dzienniku podawczym.
  5. Wyślij e-mail na adres: dobrowolne@nfz-krakow.pl.
    1. W temacie wpisz: „POTWIERDZENIE ADRESU E-MAIL DO WNIOSKU UD”,
    2. W treści wpisz: „W DNIU _______ ZŁOŻYŁEM/WYSŁAŁEM WNIOSEK O UBEZPIECZENIE DOBROWOLNE – MÓJ NR TEL. ____ – (Imię i nazwisko)
  6. Urząd odpisze na tą wiadomość, kiedy umowa o ubezpieczenie będzie gotowa do podpisu. 
  7. Kiedy otrzymasz tę informację, zgłoś się do tego samego oddziału (Wadowicka 8W) w celu podpisania umowy o dobrowolnym ubezpieczeniu.
    1. Urząd przygotuje umowę w języku polskim. Wzór umowy możesz >>zobaczyć tutaj. Tłumaczenie na angielski możesz >>zobaczyć tutaj. 

Etap 2: Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS)

Po podpisaniu umowy z NFZ musisz ją zgłosić w ZUS. Masz na to 7 dni. 

  1. Najlepiej zacząć od stworzenia konta w usłudze PUE ZUS. Posiadanie tego konta nie jest obowiązkowe, ale bez tego co miesiąc będziesz musiał wysyłać list do ZUS lub chodzić tam osobiście. 
    1. Konto możesz założyć tutaj: >>https://www.zus.pl/en/pue/rejestracja (portal w języku polskim). Szczegółową instrukcję jak to zrobić znajdziesz tutaj: >>Baza wiedzy ZUS (w języku polskim). Będziesz potrzebował profilu zaufanego. 
  2. Wypełnij >>druk ZZA. Zrób to na komputerze albo ręcznie: czytelnie, wielkimi, drukowanymi literami. 
  3. Przyjdź z Umową i drukiem ZZA do ZUS (do Sali Obsługi Klienta). Najbliżej placówki NFZ znajduje się oddział ZUS Łagiewniki (ulica Zakopiańska 33). Zarejestruj wniosek. Otrzymasz indywidualny numer konta, na które musisz co miesiąc przekazywać składkę (55,80 PLN).
  4. Od tego momentu co miesiąc musisz opłacać składkę i wysyłać druk ZUS DRA za pośrednictwem PUE ZUS. Jeśli nie chcesz zakładać konta PUE ZUS, druk możesz wysyłać pocztą lub zanosić do ZUS osobiście. 
Zawsze, kiedy będziesz potrzebować skorzystać z publicznej opieki zdrowotnej (np. pójść do lekarza, SOR, szpitala) musisz mieć przy sobie PIĘĆ dokumentów: 1) umowę z NFZ, 2) druk ZZA potwierdzony przez ZUS, 3) dowód opłacenia ostatniej składki, 4) legitymację doktoranta, 5) paszport

Ubezpieczenie rodziny

Stawka 55,80 zł miesięcznie dotyczy tylko doktoranta. Do tego ubezpieczenia nie możesz zgłosić swojej rodziny.

Jeśli Twój współmałżonek także chce się ubezpieczyć, może to zrobić, ale stawka będzie wyższa. Jest obliczona co kwartał i obecnie (wrzesień 2023) wynosi 662,88 zł miesięcznie. Do tego ubezpieczenia można też zgłosić dzieci – nie będzie to powiększało kwoty składki.

Źródło: https://www.nfz-krakow.pl/dla-pacjenta/instrukcja-zawierania-umowy-dobrowolnego-ubezpieczenia/

 

Niestety, większość urzędów w Polsce obsługuje tylko w języku polskim lub ma małą liczbę pracowników, którzy mówią po angielsku. Również większość stron internetowych i dokumentów jest tylko po polsku. Jeśli jest dostępna angielska wersja dokumentu, staraliśmy się ją odnaleźć i zamieścić. 

Na początek zachęcamy do korzystania stron tłumaczących strony on-line (np. Google i Bing). Jeśli to okaże się niewystarczające możesz się skontaktować z Towarzystwem Doktorantów doktoranci@uj.edu.pl. 

Możesz skorzystać z oferty firmy ubezpieczeniowej. Żeby móc się ubiegać o pobyt czasowy w Polsce, musisz mieć ubezpieczenie o sumie gwarancyjnej minimum 30 000 EUR.

Pamiętaj, że ubezpieczenie to nie to samo co pakiet medyczny. Pakiety medyczne pozwalają korzystać z prywatnych wizyt lekarskich, ale nie pokrywają kosztów leczenia w publicznych szpitalach. To znaczy, że w razie wypadku nie pokryją kosztów akcji ratowniczej i leczenia.

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Wszyscy doktoranci

  • Jeśli do ubezpieczenia zgłaszała Cię uczelnia, będziesz ubezpieczony jeszcze 4 miesiące po zakończeniu kształcenia w szkole doktorskiej (tj. złożeniu rozprawy doktorskiej)
  • Jeśli jako obywatel kraju spoza UE/EFTA ubezpieczałeś się samodzielnie w NFZ, możesz korzystać ze stawki dla doktorantów jeszcze przez 30 dni od zakończenia kształcenia w szkole (tj. złożenia rozprawy doktorskiej).

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Ustawą z dnia 16 listopada 2022 r. o zmianie ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty oraz niektórych innych ustaw została zmieniona Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

Do tej pory wszystkich doktorantów do ubezpieczenia zgłaszała uczelnia, ale ich składki do NFZ przekazywało państwo. Po zmianie prawa uczelnia będzie mogła zgłosić tylko tych doktarantów (i studentów) z PL/UE/EFTA, którzy nie mają innych praw do ubezpieczenia. Doktantów spoza wymienionych krajów uczelnia nie może zgłosić do ubezpieczenia.